Co to jest batik?
W tym artykule przedstawimy Batik – praktyczne porady, które pomogą w rozpoczęciu przygody!
Batik to technika farbowania tkanin. Ma bardzo stare korzenie i najczęściej kojarzy nam się z krajami dalekiej Azji. Dziś coraz częściej pojawia się w Polsce. Bardziej jednak jako sztuka niż technika użytkowa.
W skrócie, malowanie metodą batiku polega na farbowaniu tkaniny kolejnymi kolorami barwników oraz zabezpieczaniu koloru, który chcemy zachować, woskiem. Wykonujemy więc na przemian czynności farbowania tkaniny i pokrywania jej woskiem. Na koniec nadmiar wosku sprasowujemy z tkaniny lub wypłukujemy w gorącej wodzie.
Wosk do batiku
Abyśmy mogli mówić o farbowaniu tkanin, metodą batiku niezbędne jest użycie wosku. Wiele osób zastanawia się jaki powinien być wosk i w jakich proporcjach powinien być mieszany. Do pracy używamy wosku pszczelego oraz zwykłej parafiny. Nie ma sztywno ustalonych reguł mieszania tych dwóch wosków. Dobieramy je według własnych potrzeb. Tak aby wosk nie zastygał za szybko, nie był zbyt miękki lub kruchy i dobrze nakładał się na materiał.
Wosk pszczeli przepięknie pachnie, ma brązowy kolor i jest miękki. Parafina jest substancją ropopochodną jest bezbarwna i twarda. Po zaschnięciu łatwo się łamie. Wosk pszczeli możemy kupić w internecie a parafinę uzyskać ze stopionych świec. Należy jednak zwrócić uwagę, aby świeca nie była kolorowa i polakierowana. Czysta świeca parafinowa ma lekko szary odcień.
Mieszanka wosku musi być rozgrzana do odpowiednio wysokiej temperatury, tak aby po nałożeniu na tkaninę przeszła na drugą stronę. Dlatego zanim zaczniemy pracę warto przygotować sobie stanowisko. Malowanie woskiem najlepiej robić w pomieszczeniu roboczym, kuchni, garażu lub pracowni. Miejsce musi być dobrze oświetlone i łatwe do wywietrzenia.
Co potrzebne do batiku?
Do stworzenia pracy z batiku niezbędne będą naturalne tkaniny, na przykład płótno lub bawełna, farby do tkanin, kuwetki, cerata do zabezpieczenia stołu, gumowe rękawiczki, garnuszek do roztapiania wosku i pędzle, kawałek materiału do próbowania. Należy pamiętać, że barwniki mogą zniszczyć kuwety. Aby uniknąć pochlapania stołu woskiem, tkaninę którą malujemy najlepiej umieścić w jednej z kuwet. Rzeczy, których użyjemy do woskowania będą zabrudzone i bardzo trudne do wyczyszczenia. Garnek w którym roztapiamy wosk nie nadaje się już do używania w kuchni, ponieważ parafina jest substancją trującą i pochodzącą od ropy.
W czasie malowania wielokrotnie będziemy podgrzewać wosk. Pamiętajmy aby nie doprowadzić do zbyt wysokiej temperatury. Wosk potrafi się zapalić, dlatego nie wolno go pozostawiać bez kontroli. Zbyt mocno rozgrzany wosk zaczyna się dymić.
Batik – praca z woskiem
Batik – praktyczne porady jest taka, aby nie zostawiać pędzli, którymi nakładamy wosk w garnuszku. Na początek proponuję używać niedrogich, zwyczajnych pędzli do malowania. są to pędzle z tworzyw sztucznych, dlatego pod wpływem ciepła potrafią się wypaczyć i rozpuścić, więc jeśli pozostawimy je w garnuszku w trakcie podgrzewania wosku po prostu się zniszczą.
Wosk, który nakładamy na tkaninę powinien przesiąknąć na jej drugą stronę, dlatego nasza praca przyklei się nam do kuwetki. Pamiętajmy, że kiedy będziemy ją odrywać należy robić to delikatnie, aby nie rozciągnąć włókien materiału. Przed zanurzeniem naszej pracy w farbie, sprawdźmy czy wosk na pewno przeszedł na drugą stronę. Jeśli nie wszystkie miejsca, które chcieliśmy zamalować są pokryte woskiem przekręćmy materiał na drugą stronę i nałóżmy wosk na te punkty. Kiedy pokryliśmy już woskiem wszystkie miejsca, w których chcemy zachować dany kolor zanurzamy tkaniny w następnej farbie.
Początki z batkiem – praktyczne porady
Batik – praktyczne porady na początek proponuję stworzyć pracę abstrakcyjną składającą się z trzech kolorów. Potrzebny nam będzie kolor żółty i niebieski. Na czystym kawałku płótna woskiem wykonujemy kropki. Następnie farbujemy tkaninę w żółtym barwniku. Po około minucie tkaninę wyjmujemy i suszymy. Najlepiej tkaninę suszyć naturalnie, ponieważ gorące powietrze z kaloryfera, suszarki lub słońce może rozpuścić wosk. Po wyschnięciu tkaniny nakładamy na nią rozgrzany wosk w postaci okręgów i kolejny raz moczymy tkaninę w barwie niebieskiej. Po wysuszeniu materiału nakładamy kolejne kółka z wosku i ponownie farbujemy tkaninę w kolorze niebieskim. Tym razem trochę dłużej, na przykład 5 minut. Teraz po wysuszeniu materiału możemy go odprasować. Materiał prasujemy przez kartki, w które będzie wsiąkał wosk. Najlepiej użyć kartek do ksero, ale mogą być to też innego rodzaju kartki, lub ręczniki papierowe. Ważne, aby były one czyste. Pamiętajmy, że żelazko oraz materiał na którym prasujemy będzie tłuste. Warto więc mieć, specjalnie przeznaczone do tego celu urządzenie i rzeczy. Ponadto w czasie prasowania wosk będzie dymił. Najlepiej tę czynność wykonać na zewnątrz, albo przy otwartym oknie.
Wszystkie dziewczyny, które chcą rozpocząć przygodę z batikiem lub pogłębić swój warsztat, zapraszam do Przystani pod Lasem w Kromnowie, na moje warsztaty.